2FA (Two-Factor Authentication) i MFA (Multi-Factor Authentication) to dwie metody uwierzytelniania, które poza standardowym hasłem stanowią dodatkowe zabezpieczenie dostępu do konta użytkownika w systemie, aplikacji czy serwisie www poprzez potwierdzenie tożsamości przy użyciu więcej niż jednego czynnika.
2FA polega na wykorzystaniu dwóch różnych składników do uwierzytelnienia np.:
- Jeden składnik to coś, co użytkownik zna – jak hasło, kod PIN lub odpowiedzi na pytania zabezpieczające;
- Drugi składnik to coś, co użytkownik posiada – na przykład fizyczne urządzenie, takie jak telefon komórkowy, klucz USB, token generujący kody uwierzytelniające.
MFA wymaga potwierdzenia tożsamości przy użyciu co najmniej trzech składników, którymi mogą być:
- Coś, co użytkownik zna – jak hasło, kod PIN lub odpowiedzi na pytania zabezpieczające.
- Coś, co użytkownik posiada – na przykład fizyczne urządzenie, takie jak telefon komórkowy, klucz USB, token generujący kody uwierzytelniające.
- Coś, czym użytkownik „jest” – na przykład dane biometryczne, takie jak odcisk palca, rozpoznawanie twarzy lub głosu.
Zastosowanie 2FA lub MFA wprowadza dodatkową warstwę zabezpieczeń, ponieważ nawet jeśli hasło zostanie skradzione lub przechwycone, to samo hasło nie wystarczy do uzyskania dostępu do konta użytkownika. Próbując uzyskać nieuprawniony dostęp na podstawie skompromitowanego hasła wymagane będzie również potwierdzenie tożsamość na dodatkowych składników.
Zastosowanie 2FA lub MFA wymaga od użytkownika skonfigurowania odpowiednich ustawień w usłudze lub aplikacji. Popularne usługi internetowe i aplikacje jak Microsoft365, Google czy systemy bankowości oferują możliwość skonfigurowania uwierzytelniania dwuskładnikowego lub wieloskładnikowego poprzez powiązanie konta z aplikacją uwierzytelniającą na telefonie komórkowym lub generowanie jednorazowych kodów uwierzytelniających.
Wprowadzenie 2FA lub MFA zdecydowanie zwiększa bezpieczeństwo konta, ponieważ utrudnia atakującym uzyskanie nieuprawnionego dostępu, nawet w przypadku wycieku hasła. Stosowanie 2FA/MFA jest szczególnie istotne dla takich kont jak konta bankowe, konta e-mailowe czy konta w usługach, gdzie przechowywane są dane osobiste.
Jest wiele powodów dla których stosowanie 2FA (Two-Factor Authentication) i MFA (Multi-Factor Authentication) znacząco zwiększa bezpieczeństwo konta użytkownika:
- Ochrona przed kradzieżą hasła: wielu ataków polega na przechwyceniu lub złamaniu hasła użytkownika. Wprowadzenie dodatkowych składników uwierzytelniających oznacza, że samo posiadanie hasła nie wystarczy do uzyskania dostępu do konta.
- Zabezpieczenie w postaci dodatkowej warstwy zabezpieczającej: użycie drugiego czynnika, takiego jak kod generowany na urządzeniu mobilnym, klucz fizyczny lub dane biometryczne, wprowadza dodatkową barierę dla potencjalnych atakujących. Nawet jeśli hasło zostanie skradzione lub złamane, atakujący nie będzie miał dostępu do dodatkowych składników uwierzytelniających.
- Odporność na phishing: podszycie się pod instytucję lub usługę, próbując nakłonić użytkownika do podania swojego hasła jest znacząco utrudnione poprzez stosowanie 2FA lub MFA, ponieważ nawet jeśli użytkownik poda swoje hasło na fałszywej stronie, konieczne jest również podanie dodatkowego czynnika uwierzytelniającego.
- Większa kontrola: użytkownicy mają większą kontrolę nad swoim kontem lub systemem, ponieważ wymagane jest ich fizyczne zaangażowanie lub posiadanie dodatkowego urządzenia do uwierzytelnienia. To oznacza, że nawet jeśli atakujący ma dostęp do informacji uwierzytelniających, bez fizycznego dostępu np.: do tokenu lub telefonu komórkowego nie będzie w stanie uzyskać pełnego dostępu.
- Dodatkowe zabezpieczenie w przypadku wycieku haseł: wielu użytkowników używa tych samych lub słabych haseł. Jeśli hasło wspólne dla wielu usług czy aplikacji zostanie skradzione atakujący uzyska dostęp do wszystkich aplikacji, gdzie zastosowano jedno hasło. W przypadku włączenia 2FA/MFA nie będzie w stanie uzyskać dostępu bez dodatkowych składników uwierzytelniających.
Stosowanie 2FA i MFA w znacznym stopniu podnosi poziom bezpieczeństwa i jest zdecydowanie rekomendowane do ochrony kont i systemów przed nieuprawnionym dostępem. Pamiętać należy jednak, że stosowanie 2FA i MFA nie jest absolutną gwarancją bezpieczeństwa. Istnieją zagrożenia, takie jak ataki typu phishing na urządzenia uwierzytelniające czy ataki inżynierii społecznej, przy użyciu których atakujący może wyłudzić dane dostępowe. Dlatego ważne jest zachowanie ostrożności podczas korzystania z usług online i regularne aktualizowanie oprogramowania oraz zabezpieczeń.
Autor: Piotr Maziakowski